Có lẽ chúng ta chưa thể quên vụ cháy thảm khốc tại hiệu vàng Đức Anh (khu 3, phường Hồng Gai, TP Hạ Long, Quảng Ninh) làm 5 người chết và 5 người bị thương. Cơ quan Công an điều tra đã xác định nguyên nhân vụ cháy là do chập điện biển hiệu quảng cáo treo kín mặt tiền ngôi nhà dạng ống, cao 5 tầng. Hay như vụ hỏa hoạn xảy ra vào đầu tháng 5/2013, tại tầng 25 tòa nhà Maritime Bank Tower, số 180-192, đường Nguyễn Công Trứ, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TP Hồ Chí Minh. Ngọn lửa xuất phát từ bảng hiệu quảng cáo trên nóc tầng 25 do chập điện. Rất may không xảy ra thiệt hại về người vì khi xảy ra cháy,một số nhân viên đang làm việc tại tầng cao nhất tòa nhà phát hiện khói nghi ngút, liền hô hoán mọi người và bỏ chạy xuống tầng trệt. Một đám cháy khác cũng bắt nguồn từ tấm biển quảng cáo tại cửa hàng xe máy thuộc Công ty TNHH TM-DV Dương Vũ, nằm trên đường Quang Trung, phường 10, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh làm thiêu rụi nhiều tài sản, thiết bị và xe tay gas. Cách đây vài năm, vụ cháy tại Salon ôtô Kylin 668 (phường Anh Dũng, quận Dương Kinh, Hải Phòng) cũng đã gây ra những thiệt hại về tài sản lớn làm 7 chiếc ô tô dành trưng bày ở phía ngoài bị cháy hoàn toàn. Rất may, ngọn lửa chỉ cháy ở phía bên ngoài salon mà chưa lan vào khu vực bên trong tầng 1 và tầng 2 (nơi có gần 100 chiếc xe ô tô khác). Ngọn lửa bắt đầu bùng phát từ hệ thống đèn quảng cáo được đặt trên nóc tầng 3 của Salon. Các mảng nhựa của hệ thống đèn quảng cáo cháy rơi xuống, mang theo lửa làm phát cháy bên dưới. Nguyên nhân vụ cháy bước đầu được cơ quan công an xác định do chập điện biển hiệu quảng cáo.
Một vụ cháy do chập điện biển quảng cáo
Sở dĩ biển quảng cáo điện tử rất dễ cháy, vì chất liệu chủ yếu là bằng nhựa, mecal, lắp đặt số lượng lớn bóng đèn led trên một diện tích nhỏ nên nhiệt lượng tỏa ra rất lớn, công suất điện năng cũng lớn dễ gây ra cháy. Biển quảng cáo hầu hết được thiết kế ở ngoài trời nên ảnh hưởng bởi thời tiết, dây dẫn, phần bảo vệ đèn bị hỏng dẫn đến chập điện gây cháy. Bên cạnh đó, đơn vị kinh doanh khai thác quảng cáo khi có hợp đồng, giấy phép lắp đặt biển quảng cáo họ thường giao khoán cho một nhóm thợ, công nhân tự làm. Một số trường hợp đã xảy ra như, công nhân bớt xén tiền bằng cách mua dây dẫn, nhãn hiệu thiết bị ánh sáng, thiết bị điện loại rẻ tiền, không đạt tiêu chuẩn, khi kết nối các mối dây làm không cẩn thận sẽ biến tấm biển quảng cáo điện tử thành mối nguy cơ trước nhà. Ngoài ra, vị trí đặt biển quảng cáo là một trong các trở ngại gây nguy hiểm chết người, cản trợ lực lượng chữa cháy, cứu nạn tiếp cận hiện trường. Vì theo thiết kế số đông nhà ở tại đô thị đều theo kiểu hình ống, không có lối thoát hiểm do diện tích hạn chế duy nhất chỉ có mặt tiền. Các giàn giáo chống đỡ và biển quảng cáo vây kín bốn bề, khi cháy xảy ra không những không có lối thoát từ ban công, cầu thang phụ mà còn nguy cơ trở thành “lò nung” các tầng lầu, độ nguy hiểm càng tăng cao hơn.
Vì vậy, để tránh nguy cơ cháy nổ, đảm bảo an toàn PCCC trong các biển hiệu, hộp đèn quảng cáo, ta cần thực hiện như sau:
Khi trang bị hệ thống chiếu sáng cho biển quảng cáo người dân nên chọn mua những thiết bị, đèn chất lượng, tránh mua những loại đèn không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc xuất xứ không rõ ràng.
Lựa chọn bảng mạch có tính ổn định và độ bền cao, có tích hợp các chương trình điều khiển tốc độ cho các bộ đèn led và tiết kiệm năng lượng. Nên sử dụng các bảng mạch điều khiển nhỏ gọn, tiện lợi tháo dỡ và lắp ráp.
Chọn tủ điều khiển, cầu dao được bọc cách điện và chịu các tác động mưa, nắng, thời tiết bất ổn định. Nên sử dụng tủ điện có vỏ sơn tĩnh điện, không gỉ (Inox) để bảo vệ hệ thống điện bên trong.
Lắp đặt bộ cầu dao riêng cho hệ thống điện chiếu sáng biển hiệu để ngắt điện phục vụ cho công việc sửa chữa, bảo dưỡng.
Với các biển quảng cáo được cố định trên tường các ngôi nhà, cần thiết kế hệ thống điện riêng để hoạt động của biển quảng cáo không làm ảnh hưởng đến các thiết bị điện khác.
Cần đặt các bảng điện tử và bộ điều khiển hệ thống điện của biển quảng cáo trong các tủ điện tại khu vực riêng. Các tủ điện này cần đảm bảo cách điện và tránh được các tác động ngoại cảnh và sự va đập khi có gió, bão hay các tác động của côn trùng.
Đánh dấu vị trí các đường dây điện được đi ngầm dưới đất để tránh đường ống nước và các đường cáp điện khác.
Định kỳ đem biển quảng cáo đi kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện, nếu thấy vỏ dây bị lão hóa, mối nối tiếp xúc kém …. cần thay mới ngay.
Bên cạnh đó, việc treo biển quảng cáo cũng cần có sự cẩn trọng, không nên treo kín cả tòa nhà, hay lắp đặt bảng quảng cáo ở những nơi gần lưới điện, máy biến áp, nguồn nhiệt có thể gây cháy cao. Nơi treo biển nên đặt tại vị trí thông thoáng, xung quanh không có cây cối và các vật cản để thuận tiện cho việc kiểm tra, sửa chữa, bảo dưỡng định kì. Ngoài ra, điều này còn tránh trường hợp thời tiết mưa bão, gió to làm đổ các cành cây vào biển quảng cáo có thể làm hỏng thiết bị.
Trang bị bình chữa cháy để xử lý kịp thời khi có sự cố. Đối với những ngôi nhà hình ống, khi lắp đặt biển quảng cáo, cần lưu ý chừa lối thoát hiểm, cũng như lan can, hành lang để lực lượng chuyên nghiệp cứu chữa khi có cháy.
An toàn PCCC nói chung và an toàn sử dụng điện để thắp sáng biển hiệu, hộp đèn quảng cáo nói riêng là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi công dân. Nếu chúng ta đều có ý thức trong việc lắp đặt biển quảng cáo an toàn, thì không chỉ gìn giữ an toàn về tính mạng và tài sản cho mỗi cá nhân, gia đình mà còn góp phần bảo vệ tốt an ninh và trật tự an toàn xã hội.
Vân Hồng