Thượng tướng, GS, TS Tô Lâm – Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an.
1. “Tôn sư trọng đạo” là truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc ta, được vun đắp qua nhiều thế hệ, góp phần tạo nên nền văn hiến Việt Nam với bề dày hàng nghìn năm lịch sử. Tiếp nối truyền thống quý báu đó, Đảng, Nhà nước ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặt giáo dục, đào tạo và vai trò của nhà giáo ở vị trí cao nhất, xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực có khả năng hiện thực hóa mọi chủ trương, chính sách, kế hoạch cho tương lai, nhất là trong thời kỳ phát triển kinh tế tri thức, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Vì vậy, phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là khâu đột phá, trọng tâm trong công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo, có ý nghĩa chiến lược trong xây dựng và phát triển đất nước.
Lịch sử anh hùng vẻ vang và sự lớn mạnh, trưởng thành của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam luôn gắn liền với những cống hiến, lao động sáng tạo không mệt mỏi của các thế hệ nhà giáo Công an nhân dân. Ngay từ những ngày đầu thành lập, những cán bộ Công an hoạt động thực tiễn đã trực tiếp đảm nhiệm công tác huấn luyện Công an trung cấp, sơ cấp tại Nha Công an Trung ương, là những nhà giáo đầu tiên, ghi dấu ấn đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, đào tạo của ngành.
Hơn 70 năm qua, đội ngũ giáo viên ngày càng tăng cường về số lượng, mặt bằng trình độ, năng lực, phương pháp sư phạm và khả năng nghiên cứu khoa học. Đến nay có gần 5.000 giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, trong đó có 24 Giáo sư; 119 Phó Giáo sư; 5 Nhà giáo Nhân dân; 37 Nhà giáo Ưu tú; 561 Tiến sỹ; 2.583 Thạc sỹ, cùng với đội ngũ giáo viên thỉnh giảng là những cán bộ thực tiễn có năng lực, trình độ, giàu tâm huyết tham gia giảng dạy tại các học viện, trường Công an nhân dân.
Đội ngũ nhà giáo Công an nhân dân ngày càng nâng cao trình độ, phương pháp sư phạm.
Nhìn lại sự phát triển của đội ngũ cán bộ và những thành tích, chiến công của lực lượng Công an nhân dân càng thấy rõ hơn sự cống hiến lớn lao, những nỗ lực cố gắng của các thế hệ các thầy cô giáo trong các học viện, trường, trung tâm bồi dưỡng, huấn luyện của ngành.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, toàn lực lượng có 765 cán bộ trình độ trung cấp, 19.502 cán bộ có trình độ sơ cấp, chủ yếu được bồi dưỡng thông qua các lớp tập huấn. Cán bộ giảng dạy trong các trường Công an nhân dân đảm nhiệm phần lớn công tác lý luận; bắt đầu hình thành một số môn học như Pháp luật, Lịch sử, Hành chính, Căn cước dấu vết, Công tác điệp báo, Tình báo và bổ sung theo hướng chuyên sâu đối với các công tác cơ bản như: Khoa học hình sự, Phương pháp điều tra, Lập biên bản, Trinh sát công an, Cải trang xã hội hóa…
Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục có sự phát triển theo hướng chuyên sâu; đóng góp quan trọng trong hình thành hệ thống lý luận theo cấp trình độ (đại học, trung cấp, sơ cấp); theo các lĩnh vực công tác cơ bản (An ninh, Cảnh sát, Công an vũ trang, Phòng cháy, Trại giam…) và theo đối tượng, địa bàn (cán bộ An ninh miền Nam, cán bộ miền Nam ra Bắc tập kết, cán bộ Lào, Campuchia và các khu, tỉnh). Đồng thời dành nhiều tâm huyết để từng bước hoàn thiện hệ thống chương trình, giáo trình và tài liệu dạy học, kịp thời cập nhật, đưa vào giảng dạy những nội dung hết sức quý báu như kinh nghiệm về phục vụ cải cách ruộng đất, tiếp quản vùng mới giải phóng, chống gián điệp, biệt kích, công tác dân vận…, giúp đội ngũ cán bộ Công an thời kỳ này tự tin trong công tác, chiến đấu và trưởng thành nhanh chóng.
Từ khi hòa bình, thống nhất đất nước, sự phát triển vượt bậc của đội ngũ giáo viên gắn liền với cải cách giáo dục theo chỉ đạo của Bộ Chính trị (Khóa IV), đáp ứng yêu cầu đào tạo ở cả 3 bậc học (sơ học, trung học, cao đẳng, đại học), với hơn 20 ngành học, đào tạo hơn 60.000 cán bộ chỉ trong 10 năm sau giải phóng.
Bộ Nội vụ (sau là Bộ Công an) đã tập trung chỉ đạo những giải pháp cơ bản về xây dựng đội ngũ giáo viên gắn với xây dựng cán bộ làm công tác nghiên cứu lý luận, xây dựng các viện, các trường đại học thành các trung tâm nghiên cứu và đào tạo, hình thành đội ngũ kế cận ngày càng vững mạnh, không chỉ đào tạo các bậc học hiện có, mà còn thực hiện hiệu quả nhiệm vụ đào tạo Thạc sỹ, Tiến sỹ.
Bắt đầu công cuộc đổi mới, hầu hết cán bộ Công an có trình độ trung cấp, sơ cấp và chưa qua đào tạo; trình độ đại học chỉ chiếm hơn 3%. Đến nay, đã có trên 50% cán bộ, chiến sĩ có trình độ đại học trở lên; hàng trăm nghìn đồng chí đạt trình độ trung cấp và cao cấp lý luận chính trị.
Hầu hết cán bộ được đào tạo, bồi dưỡng tại các trường Công an được trang bị kiến thức xã hội tương đối toàn diện; có tư duy khoa học, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ nghiệp vụ, pháp luật, chính trị sắc bén, có khả năng đáp ứng thực tiễn công tác bảo vệ an ninh, trật tự ở nhiều lĩnh vực, địa bàn; có mối liên hệ thường xuyên, gần gũi với nhân dân.
Cùng với sự đổi mới và phát triển của đất nước, cán bộ Công an đã khẳng định tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, thích ứng nhanh với nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, kinh tế tri thức, tích cực nghiên cứu khoa học, bám sát thực tiễn, nghiên cứu, đổi mới các biện pháp nghiệp vụ và đối sách đấu tranh với các loại tội phạm; tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương quyết sách những vấn đề quan trọng về chủ trương, đường lối, chiến lược, sách lược bảo vệ an ninh, trật tự. Nhiều đồng chí được Đảng, Nhà nước tin tưởng giao đảm nhiệm các chức vụ quan trọng trong ngành Công an, đảm nhiệm trọng trách lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhiều ban, ngành, địa phương, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Bên cạnh sự nghiệp “trăm năm trồng người”, các thế hệ thầy cô giáo Công an nhân dân còn là đội quân “tinh nhuệ” trên lĩnh vực nghiên cứu khoa học, tham gia nghiên cứu hàng nghìn công trình cấp Nhà nước, cấp Bộ, cấp cơ sở, đóng góp rất quan trọng trong tổng kết thực tiễn, bổ sung, hoàn thiện hệ thống lý luận Công an nhân dân, hoàn thiện các chủ trương, chính sách về đảm bảo an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng Công an nhân dân. Đây cũng là lực lượng tuyên truyền, lưu giữ và nhân lên tính cách mạng, tính Đảng, tính nhân dân, tính chiến đấu và bản sắc văn hóa Công an nhân dân qua nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ.
Ngoài ra còn tham gia đào tạo cán bộ cho lực lượng Quân đội nhân dân, Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, các cơ quan thực thi pháp luật khác và cho lực lượng An ninh, Cảnh sát của nhiều nước, góp phần xây dựng, củng cố mối quan hệ tốt đẹp của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam với các ngành, các cấp và bạn bè quốc tế.
Nhiều cơ sở giáo dục của ngành Công an trở thành các trung tâm nghiên cứu khoa học lớn, được công nhận là cơ sở giáo dục trọng điểm của ngành, tiến tới đạt chuẩn quốc gia; được Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, trao tặng các danh hiệu, phần thưởng cao quý: Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ chống Mỹ cứu nước; Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới… Điều đó càng khẳng định rõ hơn sự cố gắng, đóng góp đặc biệt quan trọng của các thế hệ nhà giáo Công an nhân dân.
2. Đất nước ta đang đứng trước những thời cơ, thuận lợi mới để phát triển nhanh và bền vững. Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu chống phá Đảng, Nhà nước ta với nhiều thủ đoạn, trong đó có chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa” các lực lượng vũ trang nhân dân.
Toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta quyết tâm đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, với những giải pháp rất cơ bản là: Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; đổi mới sắp xếp hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ uy tín, phẩm chất, năng lực và ngang tầm nhiệm vụ. Nếu chúng ta không đủ năng lực, trình độ để chủ động nhận diện, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức thì sẽ tăng nguy cơ tụt hậu, nguy cơ mất an ninh, an toàn, tác động lớn đến công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Tuy nhiên, trong Công an nhân dân cán bộ chuyên gia giỏi, đầu ngành về lý luận nghiệp vụ Công an, nghiên cứu chiến lược, nghiên cứu khoa học công nghệ chưa nhiều; kiến thức về lĩnh vực kinh tế, xã hội, pháp luật, khoa học kỹ thuật, ngoại ngữ còn nhiều hạn chế đang thực sự là “rào cản” trên con đường hội nhập và phát triển.
Một bộ phận cán bộ có năng lực, trình độ chưa cao, bản lĩnh chính trị chưa vững vàng, ý thức kỷ luật kém, thiếu tu dưỡng rèn luyện dẫn đến công việc kém hiệu quả, phát sinh những sai phạm, thậm chí bị mua chuộc, tha hóa, biến chất trước sự tấn công, tác động của các thế lực thù địch và tội phạm. Cơ cấu cán bộ bộc lộ nhiều bất cập, cán bộ cơ sở, địa bàn chưa thực sự gắn bó với nhân dân, một bộ phận cán bộ làm công tác điều tra chưa đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm và sự phát triển của nền tư pháp hiện đại.
3. Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, đủ về số lượng, có chất lượng và cơ cấu phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ Tổ quốc; bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ, đủ sức lãnh đạo đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó:
– Đến năm 2020: Phải hoàn thành việc xây dựng vị trí việc làm và rà soát, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ các cấp gắn với kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
– Đến năm 2025: Tiếp tục hoàn thiện, chuẩn hóa, đồng bộ các quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ; Xây dựng được đội ngũ cán bộ các cấp đáp ứng tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm và khung năng lực theo quy định.
– Đến năm 2030: Xây dựng được đội ngũ cán bộ các cấp chuyên nghiệp, có chất lượng cao, có số lượng, cơ cấu hợp lý, bảo đảm sự chuyển giao thế hệ một cách vững vàng; Cơ bản xây dựng được đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp chiến lược ngang tầm nhiệm vụ; 20-30% cán bộ lãnh đạo, chỉ huy trong Công an nhân dân đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc tế.
Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an quán triệt sâu sắc các quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Nghị quyết 26-NQ/TW và chỉ đạo triển khai nghiêm túc nhằm xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, vững mạnh toàn diện, có số lượng và cơ cấu hợp lý, cân đối, đồng bộ, cơ bản lâu dài, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, nhân dân, với Đảng Cộng sản Việt Nam; gương mẫu về phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng và nhân dân, bảo vệ an ninh, trật tự trong mọi tình huống; có trình độ chuyên môn sâu, giỏi về nghiệp vụ, vững về pháp luật, am hiểu kiến thức kinh tế, xã hội, sử dụng ngoại ngữ, công nghệ thông tin thành thạo, được đào tạo, rèn luyện, thử thách trong thực tiễn để đáp ứng yêu cầu công tác, chiến đấu của lực lượng Công an nhân dân trong tình hình mới.
Sự nghiệp giáo dục đào tạo của đất nước nói chung, ngành Công an nói riêng đang đứng trước những cơ hội lớn và cả những thử thách lớn lao. Để đáp ứng yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ mang tầm chiến lược như Nghị quyết 26 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII và Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đã đề ra thì cần có chiến lược phát triển, phát huy vai trò đội ngũ giáo viên Công an nhân dân, trong đó tập trung các nhiệm vụ trọng tâm:
– Tiếp tục quán triệt sâu sắc, thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và xây dựng lực lượng Công an nhân dân chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện cơ sở pháp lý liên quan đến tuyển dụng, sử dụng, quản lý giảng viên, chế độ làm việc, tiêu chuẩn nghề nghiệp của giáo viên, gắn với tiêu chuẩn cán bộ quản lý giáo dục.
– Cần bám sát quy hoạch, mục tiêu phát triển đội ngũ cán bộ các cấp trong Công an nhân dân để quy hoạch phát triển giáo dục đào tạo, trong đó có quy hoạch đội ngũ giáo viên ngay từ khi triển khai đổi mới; sắp xếp hệ thống các trường Công an nhân dân theo phương án được Chính phủ phê duyệt. Chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tập trung làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với cán bộ, giáo viên, nhất là tại các cơ sở giáo dục đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện có sự điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, địa điểm đóng quân.
– Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giáo viên thật sự trong sạch về phẩm chất, vững mạnh về chuyên môn, có tính kế thừa, đáp ứng tiêu chuẩn chức danh, học hàm, học vị theo đúng quy định của Bộ Giáo dục – Đào tạo và Bộ Công an; Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo phải là các chuyên gia đầu ngành trên các lĩnh vực khoa học đấu tranh phòng, chống tội phạm về an ninh trật tự.
Triển khai có hiệu quả Kế hoạch thực hiện Đề án của Chính phủ về “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân”; đẩy nhanh phát triển phương pháp giảng dạy nghiệp vụ bằng tiếng nước ngoài; nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ, tiếng dân tộc và các lĩnh vực khoa học kỹ thuật phục vụ công tác chiến đấu, nhất là quản lý nhà nước về an ninh, trật tự trong điều kiện hội nhập quốc tế. Kiên quyết đưa ra khỏi đội ngũ nhà giáo Công an nhân dân những cán bộ không đủ năng lực, trình độ, tiêu chí, tiêu chuẩn nghề nghiệp, thiếu gương mẫu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
– Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý giáo dục gắn với tăng cường hợp tác với các ngành, cơ sở đào tạo ngoài ngành Công an; các cơ sở đào tạo của các nước trong khu vực và trên thế giới, để đội ngũ giáo viên có cơ hội được học tập, trao đổi kinh nghiệm và tiếp thu thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến. Đẩy mạnh các phong trào thi đua dạy giỏi, thi đua nghiên cứu khoa học, tăng cường luân chuyển có thời hạn giảng viên, giáo viên nghiệp vụ đến công tác tại Công an các đơn vị, địa phương để tích lũy kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn. Thực hiện đầy đủ chính sách phát triển, đãi ngộ đối với đội ngũ giảng viên, các nhà khoa học có học hàm, học vị cao, xứng đáng với sự cống hiến đối với sự nghiệp giáo dục, đào tạo của ngành.
– Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an tin tưởng sâu sắc rằng, mỗi cán bộ giáo viên sẽ luôn nỗ lực phấn đấu, ý thức hơn nữa về trách nhiệm và vinh dự, tự hào là Người thầy – Người sĩ quan Công an nhân dân, không ngừng học tập nâng cao trình độ, trau dồi tri thức, kiến thức và kinh nghiệm. Trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng luôn vững vàng lập trường tư tưởng, quan điểm chính trị, luôn là tấm gương sáng về đạo đức, lối sống, nhân cách, sự trung thành tuyệt đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân; không ngừng say mê nghiên cứu sáng tạo, tiếp tục là những người truyền lửa cách mạng cho các thế hệ học viên, sinh viên Công an nhân dân, đóng góp tích cực hơn nữa cho sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng Công an nhân dân, xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội: Nghề giáo viên là “nghề cao quý nhất”./.
Thượng tướng, GS, TS. Tô Lâm
Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an