Việc phòng chống cháy nổ là vô cùng quan trọng đối với mỗi gia đình, cơ quan, tòa nhà, để bảo vệ tính mạng cũng như tài sản của con người. Phần lớn nguyên nhân tử vong trong hỏa hoạn gây ra là do nhiễm khói khí độc (80% số trường hợp tử vong trong 12h đầu). Trong các vụ cháy, nạn nhân chết nhiều là do cố gắng vùng vẫy trong cơn hoảng loạn làm cho nhanh chóng bị ngộ độc và ngã quỵ.
Khi có cháy xảy ra tại các nhà cao tầng, nên bình tĩnh và nhanh nhẹn thực hiện theo đúng phương pháp và kỹ năng thoát hiểm, tránh tính trạng đáng tiếc xảy ra.
Những việc cần làm để phòng tránh cháy nổ tại các căn hộ chung cư, nhà cao tầng
Một là: Trang bị các phương tiện phòng chống cháy nổ như lắp đặt hệ thống báo cháy và chữa cháy tự động, hệ thống bình chữa cháy.
Hai là: Trang bị các dụng cụ hỗ trợ thoát hiểm như dây thừng, thang dây, búa thoát hiểm, mặt nạ chống khói khí độc… để phòng ngừa những trường hợp không may xảy ra.
Ba là: Thường xuyên kiểm tra, chú ý tới các địa điểm dễ xảy ra cháy nổ như công tắc điện, nơi đặt cầu giao điện, bàn thờ, bếp nấu…
Bốn là: Chú ý cẩn thận trong quá trình sử dụng mỏ hàn, sửa chữa điện hay nơi có nguy cơ phóng điện.
Năm là: Thường xuyên tổ chức, tham gia các buổi tập huấn, hướng dẫn cách xử lý sự cố, cách sử dụng bình chữa cháy để kịp thời ứng phó khi có đám cháy.
Sáu là: Luôn đề cao tinh thần cảnh giác, đề phòng cháy nổ trong mọi tình huống.
Cách thoát hiểm khi có cháy nổ tại nhà cao tầng.
1. Khi phát hiện có cháy, việc đầu tiên là phải bình tĩnh để xử lý và nhanh chóng tìm giải pháp “dập lửa, thoát hiểm” bằng bình bột, bình khí CO2, cát, chăn ướt, nước… để dập tắt đám cháy. Trong trường hợp đám cháy quá lớn không thể dập tắt, phải nhanh chóng nghĩ đến phương án thoát hiểm.
Ngay lập tức ấn chuông báo động tòa nhà; hô hào thông báo cho mọi người biết có cháy trên đường thoát hiểm; gọi 114 thông báo cho lực lượng Cảnh sát PCCC.
2. Với trường hợp đám cháy không xuất hiện ở phòng, tầng của mình. Việc đầu tiên cần phải làm là xác định vị trí của ngọn lửa và nguồn khói. Trong trường hợp luồng khói từ trên cao, hoặc ngay trong tầng mình đứng, hãy nhanh chóng di chuyển ra cửa thoát hiểm và chạy thoát xuống các tầng dưới. Không sử dụng thang máy là khuyến cáo trong các trường hợp hỏa hoạn. Nếu khói xuất phát từ tầng dưới, hãy tìm cách di chuyển ngược lên trên tầng thượng, vì di chuyển trong môi trường dày đặc khói quá lâu sẽ khiến bạn gục ngã trước khi thoát. Nhiều tòa nhà luôn khóa cửa ở tầng thượng thì không nên di chuyển lên trên bởi nếu lối thang bộ bị nhiễm khói, đây là nơi tập trung khói bay lên.
3. Trong hỏa hoạn, tử vong thường là do ngạt trước khi bị cháy, chính vì thế, điều cần thiết nhất là các nạn nhân phải bình tĩnh tìm cách thoát khỏi hoặc tránh xa những không gian gây ngạt như phòng kín và các địa điểm có thể gây nổ như bình ga, tủ lạnh, máy lạnh… Khi di chuyển bạn phải cúi thấp người hoặc trườn, bò và dùng khăn có tẩm nước để bịt mũi miệng hoặc trùm đầu để tránh hít phải khói gây ngạt. Trong quá trình di chuyển dùng tay sờ vào một bên tường để tìm đường thoát.
Cụ thể, trước khi thoát ra bằng lối đó phải kiểm tra độ nóng của cửa bằng cách đặt mu bàn tay lên cửa. Không mở cửa nếu thấy cửa ấm hoặc nóng. Nếu thấy cửa không bị tác động nhiệt thì mở cửa từ từ và đè sát người vào cửa. Nếu thấy có lửa và khói phía bên kia thì đóng lại ngay lập tức đồng thời chèn kỹ các khe hở không cho khói, lửa lan vào phòng. Nếu bị cay mắt do khói không quan sát được, dùng chân đưa ra trước để dò đường.
4. Khi ngoài cửa căn hộ đã bị bao vây bởi lửa không thể thoát ra ngoài, nên nhanh chóng thoát ra chỗ thoáng như ban công, sân thượng; dùng các thiết bị chuyên dụng để thoát hiểm; tuyệt đối không nhảy từ cửa sổ, ban công trên cao xuống; chỉ cần xuống dưới tầng bị cháy rồi từ đó dùng thang bộ đi xuống nơi an toàn.
5. Khi gặp nạn:
Nếu bị lửa làm cháy quần áo, phải ngưng chuyển động, che mặt, nằm xuống và lăn qua, lăn lại cho đến khi lửa được dập tắt. Không được chạy vì gió có thể làm lửa cháy bùng thêm.
Đối với các tai nạn bị ngã sập, nạn nhân bị đè, vùi lấp cũng cần thật sự bình tĩnh, thở đều để chờ người đến cứu, bởi việc hoảng loạn có thể mau chóng làm bản thân kiệt sức. Đặc biệt khi thấy có người đến cứu thì cố gắng phát ra âm thanh để được phát hiện.
Khi một người có dấu hiệu bị ngạt khói, cần nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi khu vực có khói quá dày đặc. Sau đó, tìm cách làm thông thoáng đường hô hấp bằng cách hô hấp nhân tạo. Nếu bệnh nhân đã ngưng tim, ngưng thở, cần nhanh chóng đưa tới ngay bệnh viện để được thở oxy.
Khi thoát nạn ra ngoài an toàn nên tập trung ở một nơi và kiểm tra lại xem còn có người bị kẹt lại trong đám cháy không, từ đó có các biện pháp cứu người bị kẹt trong đám cháy ra ngoài an toàn.
Cách tránh ngộ độc khí trong đám cháy
1) Khi xảy ra cháy hỏa hoạn điều quan trọng hàng đầu là bạn không được mất bình tĩnh.
2) Đa phần thiệt hại về người là do ngạt khói, không phải do lửa nóng.
3) Khói độc đậm đặc và áp suất trong nhà kín sẽ tăng rất nhanh, do đó phải ngay lập tức mở tất cả các cửa ở hướng không có cháy để giảm áp suất. Không được mở cửa ở hướng có cháy và khói xông vào phòng.
4) Các phương pháp phòng khói khẩn cấp như khăn ướt luôn có tác dụng tốt vì vậy bạn nên luôn để 1 chai nước trong phòng. Khi tránh được khói độc nạn nhân đã có đến 90% cơ hội sống sót trong lúc nguy cấp thời gian tính bằng giây.
Mỗi tòa nhà cao tầng có kiến trúc khác nhau, do vậy khi đến sống và làm việc tại bất kì nhà cao tầng nào bạn nên tìm hiểu về những chỉ dẫn thoát hiểm tại đó. Hỏa hoạn thường bắt đầu bằng những đám cháy nhỏ, do vậy, mỗi chúng ta cần nắm rõ những kỹ năng trên giúp cho thoát hiểm nhanh chóng và an toàn.
Thanh Hải (TT1)