Khói là một trong những lý do chính khiến nhiều người thiệt mạng trong các vụ cháy nổ. Rất nhiều khí độc sẽ được sinh ra CO2, CO, amoniac, axit hữu cơ… trong đó, CO2 và CO là nguyên nhân chính gây tử vong, đặc biệt là khi cháy các chung cư cao tầng.
Khi hít phải quá nhiều loại khí này, nạn nhân có thể bị ngộ độc cấp tính. Ngoài ra, các loại khí này cũng khiến cơ thể tiêu hao nhiều thể lực vì thiếu oxy, do đó nạn nhân chết trong các vụ cháy phần nhiều là do cố gắng vùng vẫy trong cơn hoảng loạn, làm cho ngộ độc ập đến nhanh chóng.
Hầu hết mọi người khi nhìn thấy khói đều rơi vào trạng thái hoảng loạn, vội vã tìm đường thoát thân mà không biết rằng nguy cơ “tử thần khói” rình rập họ là rất cao. Hãy bình tĩnh xác định vị trí của ngọn lửa, vị trí của nguồn khói.
Trong trường hợp luồng khói từ trên cao, hoặc ngay trong tầng của bạn, hãy nhanh chóng di chuyển ra cửa thoát hiểm và chạy thoát xuống các tầng dưới. Đặc biệt, không sử dụng thang máy để thoát hiểm khi tòa nhà xuất hiện cháy.
Nếu khói xuất phát từ các tầng dưới, khói có tốc độ bốc lên khá nhanh – khoảng 122m/phút. Do đó, nếu khói xuất phát từ tầng dưới, nhiều khả năng cầu thang bộ đã bị khói bít kín. Trong trường hợp đang ở tầng thấp, có thể tìm cách di chuyển xuống dưới và thoát ra ngoài. Nhưng nếu ở tầng cao, hãy tìm cách di chuyển ngược lên trên tầng thượng, vì di chuyển trong môi trường dày đặc khói quá lâu sẽ khiến ta gục ngã trước khi thoát.
Khi đến nơi, cần xác định hướng gió để chọn góc lánh nạn hợp lý để làm giảm sự ảnh hưởng từ ngọn lửa như sức nóng, khói thổi…. Từ đó, ta sẽ có nhiều thời gian để chờ cứu hộ giải cứu.
Phương pháp di chuyển giúp tránh khỏi nguy cơ bị nhiễm độc khói – đó là bò, trườn, hoặc cúi thấp. Đó là vì khói chỉ bốc lên trên và mặt sàn chính là nơi ít khói nhất.
Không nên chạy, ngay cả khi vẫn chịu đựng được khói. Nguyên do là phải giữ gìn đôi mắt, lá phổi lâu chừng nào tốt chừng ấy, vì khói độc gây ảnh hưởng đến cơ thể rất nhanh.
Hãy thấm ướt một mảnh vải, cuốn quanh mũi và miệng. Lúc này, tấm vải sẽ trở thành mặt nạ phòng độc, giúp lọc khí và thở dễ dàng hơn. Nếu không có vải, cũng có thể sử dụng khẩu trang đã được thấm ướt bằng nước.
Ngoài ra, có thể nín thở vài mươi giây khi khói độc tới, chú ý không la to vì sẽ bị ngạt khói ngay.
Khi một người có dấu hiệu bị ngạt khói, cần nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi khu vực có khói quá dày đặc. Sau đó, tìm cách làm thông thoáng đường hô hấp bằng cách hô hấp nhân tạo.
Nếu bệnh nhân đã ngưng tim, ngưng thở, cần nhanh chóng đưa tới ngay bệnh viện để được thở oxy cao áp nhằm đẩy khí CO ra ngoài.
Đối với những loại khí gas, khí độc cần mở hết cửa, bật quạt thổi khói, khí, hơi độc ra ngoài và nhanh chóng đưa nạn nhân ra xa khỏi vùng khí, khói độc đến chỗ thông thoáng để bệnh nhân được hít thở oxy nhằm tống xuất khí, hơi độc ra ngoài.
Bí quyết thoát ra khỏi đám cháy chính là “bình tĩnh, nằm sát đất, trườn bò, che mặt lại và không hít khói”. Và đừng quên tuyệt đối không được sử dụng thang máy khi tòa nhà có đám cháy nhé!
Bùi Bảo (P9)