Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm, chăm lo, giáo dục và xây dựng lực lượng Công an về mọi mặt, đặc biệt là việc rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng. Trong các bài viết, thư của Người với lực lượng Công an, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở cán bộ, chiến sỹ Công an phải rèn luyện tư cách, phẩm chất đạo đức của người Công an cách mạng.
Trong thư gửi đồng chí Hoàng Mai ngày 11/3/1948, Bác có nêu sáu nội dung về “Tư cách người Công an cách mệnh”:
Tư cách người Công an cách mệnh là:
Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự, phải thân ái, giúp đỡ.
Đối với chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.
Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc, phải tận tuỵ.
Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo.
Thư của Bác trở thành lời huấn thị đối với lực lượng Công an nhân dân (CAND). Trong 72 năm qua, những lời Bác dạy về tư cách người Công an cách mạng vẫn còn nguyên giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, là chuẩn mực về đạo đức, phương châm hành động và thái độ ứng xử mà mỗi cán bộ, chiến sỹ Công an dù ở bất kỳ cương vị, hoàn cảnh nào, trong suốt cuộc đời hoạt động của mình cũng đều phải rèn luyện, phấn đấu thực hiện.
Ý nghĩa trong sáu điều Bác Hồ dạy biểu hiện ở chỗ, nó đều nhằm giải quyết các mối quan hệ xã hội của người cán bộ, chiến sỹ CAND trong xã hội. Đó là mối quan hệ từ gần đến xa, từ cái riêng đến cái chung, mà giữa các mối quan hệ đó là những đức tính, những nhân cách được khái quát hóa cao, tạo nên tư cách của người chiến sỹ CAND. Trong tất cả các mối quan hệ của con người trong xã hội thì cái gốc, cái căn bản, cái quyết định chi phối các quan hệ khác chính là sự tu dưỡng, rèn luyện và nêu gương ở mỗi con người. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng viết “Tự mình phải chính trước, mới giúp được người khác chính. Mình không chính mà muốn người khác chính là vô lý”. Trong lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chung, sáu điều dạy lực lượng CAND nói riêng, Người luôn luôn đặt lên hàng đầu vai trò của mỗi người – yếu tố chủ quan trong các quan hệ xã hội. Tùy từng đối tượng, từng mối quan hệ của mỗi người trong xã hội mà Chủ tịch Hồ Chí Minh có một yêu cầu, đòi hỏi cụ thể sao cho phù hợp với vị trí của người đó. Do coi đạo đức là nền tảng của nhân cách, mà trong chiến lược xây dựng lực lượng CAND, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn nhấn mạnh việc “tu thân”, tức là tu dưỡng con người về mặt đức hạnh. Vì vậy, trong lời dạy của Bác đối với lực lượng CAND thì đối với tự mình: Phải cần, kiệm, liêm, chính được đặt lên hàng đầu. Công an nhân dân Việt Nam là lực lượng vũ trang cách mạng có vai trò tiên phong trong sự nghiệp giữ gìn an ninh trật tự và bảo vệ Tổ quốc. Nhân cách cao đẹp của mỗi cán bộ chiến sỹ sẽ tạo thành sức mạnh to lớn của lực lượng. Vì vậy, việc rèn luyện phẩm chất cách mạng, trau dồi đức “cần, kiệm, liêm, chính” là trách nhiệm và mục tiêu phấn đấu của tất cả cán bộ, chiến sỹ CAND. Sau đó, Bác nói đến các mối quan hệ khác mà họ thường gặp – đó là mối quan hệ với đồng sự, với Chính phủ, với nhân dân, với công việc và cuối cùng là với kẻ địch.
Sáu điều Bác dạy là sự kết hợp một cách nhuần nhuyễn các giá trị đạo đức phương Đông, phương Tây và các giá trị đạo đức tốt đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam. Lời Bác dạy là sự kết hợp tài tình giữa một sự khái quát cao ở tầm nội dung tư tưởng với một cách thể hiện rất giản dị, đời thường dễ hiểu như những quan hệ ứng xử hàng ngày giữa con người với con người, giữa con người với công việc.
Hiện nay tình hình thế giới, khu vực sẽ còn nhiều diễn biến rất phức tạp, tác động trực tiếp đến nước ta, tạo ra cả thời cơ, thách thức. Hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn. Toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế, cách mạng khoa học, công nghệ, kinh tế tri thức tiếp tục được đẩy mạnh. Châu Á – Thái Bình Dương, trong đó có khu vực Đông Nam Á đã trở thành một cộng đồng, tiếp tục là trung tâm phát triển năng động, có vị trí địa lý, kinh tế, chính trị chiến lược ngày càng quan trọng; đồng thời, đây cũng là khu vực cạnh tranh chiến lược giữa một số nước lớn, có nhiều nhân tố bất ổn; tranh chấp lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo trong khu vực và trên Biển Đông tiếp tục diễn ra gay gắt.
Ở trong nước, thế và lực, sức mạnh tổng hợp của đất nước tăng lên, uy tín quốc tế của đất nước ngày càng được nâng cao. Nước ta sẽ thực hiện đầy đủ các cam kết trong cộng đồng ASEAN và WTO, tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, hội nhập quốc tế với tầm mức sâu rộng hơn nhiều so với giai đoạn trước. Thời cơ, vận hội phát triển mở ra rộng lớn. Tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra vẫn tồn tại, nhất là nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với các nước trong khu vực và trên thế giới; nguy cơ“diễn biến hoà bình” của thế lực thù địch nhằm chống phá nước ta; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức; sự tồn tại và những diễn biến phức tạp của tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí,… Cuộc đấu tranh bảo vệ an ninh, trật tự ở nước ta đang đứng trước những thách thức mới, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sỹ của lực lượng CAND phải có bản lĩnh vững vàng, kiên định về lập trường quan điểm giai cấp. Đồng thời thường xuyên tu dưỡng rèn luyện về phẩm chất đạo đức, học tập nâng cao hiểu biết, tiếp thu những tri thức về khoa học, kỹ thuật để đáp ứng được những yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới.
Trong quá trình học tập và làm theo sáu điều Bác Hồ dạy, mỗi cán bộ, chiến sỹ CAND phải phấn đấu làm tốt những điều sau:
Một là, mỗi cán bộ, chiến sỹ phải không ngừng tự giác học tập và vận dụng sâu sắc sáu điều dạy của Bác Hồ trong mọi hoạt động của mình. Cán bộ, chiến sỹ nào cũng có thể thuộc và nhớ rõ từng điều dạy của Bác nhưng để hiểu mối quan hệ biện chứng giữa các điều và vận dụng vào công tác của bản thân không phải ai cũng hiểu và vận dụng đúng. Vì vậy, cần thường xuyên học tập để thấm nhuần, từ đó có thể vận dụng vào thực tiễn công tác, chiến đấu cũng như cuộc sống sinh hoạt của mỗi người. Quán triệt sáu điều Bác Hồ dạy CAND mỗi cán bộ, chiến sỹ cần phải được cụ thể hóa ngay trong lối sống, tư cách đạo đức của mình, nghiêm túc và nghiêm khắc với chính mình song nhân ái bao dung với đồng đội; yêu ngành, yêu nghề, trách nhiệm cao với nghề nghiệp; tôn trọng và hết lòng vì cuộc sống bình yên hạnh phúc của nhân dân; luôn đấu tranh không khoan nhượng với kẻ địch, có tinh thần tiến công tội phạm….
Hai là, cấp ủy và thủ trưởng các đơn vị cần thực sự quan tâm và có kế hoạch đổi mới nội dung, biện pháp công tác giáo dục chính trị tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sỹ tin tưởng và tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, nâng cao cảnh giác cách mạng trước những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, vững vàng, kiên định, chấp nhận gian khổ, sẵn sàng hy sinh vì cuộc sống yên bình và hạnh phúc của nhân dân.
Ba là, cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra của Đảng, xây dựng cơ chế giám sát của quần chúng nhân dân đối với đội ngũ cán bộ, chiến sỹ nhằm kịp thời phát hiện những cán bộ có vấn đề bất minh nảy sinh trong quá trình công tác, sinh hoạt.
Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Công an nhân dân học tập và thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy. Mỗi đơn vị cần xây dựng chương trình hành động cụ thể thực hiện lời dạy của Bác Hồ nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, ý chí phấn đấu của cán bộ, chiến sỹ góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất đạo đức và năng lực công tác.
Năm là, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và tổ chức các hoạt động thiết thực nhằm khơi dậy và phát huy truyền thống tốt đẹp của lực lượng Công an nhân dân trong mỗi cán bộ, chiến sỹ.
PV