Từ ngàn xưa, bí ẩn trong những ngôi mộ cổ luôn là chủ đề khơi gợi trí tò mò và sức tưởng tượng của hậu thế. Trong số đó có tồn tại một bí ẩn về ngọn đèn ngàn năm không tắt được người đời gọi là “Trường Minh Đăng”.
“Trường Minh Đăng” là một loại đèn mà dân chúng thời xưa thường thắp vào đêm 30 hoặc trong những dịp thờ cúng. Tương truyền rằng, ngọn đèn này có tên gọi là “Trường Minh” vì sở hữu ánh sáng không dễ bị dập tắt. Loại đèn này từng được sử dụng trong các ngôi mộ cổ của bậc đế vương và giới quý tộc ở cả phương Đông lẫn phương Tây.
Tương truyền rằng, “” là những ngọn đèn không bao giờ tắt dù trải qua hàng trăm hay thậm chí hàng ngàn năm. Chính nhờ ánh sáng của những ngọn đèn ấy mà nhiều ngôi mộ cổ của bậc vua chúa, quý tộc vẫn nguy nga, tráng lệ tựa như hoàng cung rực rỡ.
“Trường Minh Đăng” là một trong những bí ẩn lớn nhất lịch sử chưa có lời giải đáp.
Tại các lăng mộ của Hoàng đế Trung Hoa, “Trường Minh Đăng” được phát hiện tương đối nhiều. Điều này xuất phát từ quan niệm của cổ nhân về việc nơi an nghỉ của Hoàng đế ở thế giới bên kia cũng phải huy hoàng và sáng lạn như chốn hoàng cung. Trong một số lăng mộ thuộc các nền văn minh Ai Cập, Hy Lạp và La Mã cổ đại, loại đèn này cũng được sử dụng từ hàng ngàn năm về trước với niềm tin rằng ánh sáng của đèn “Trường Minh” có thể xua đuổi bóng tối và soi đường cho người quá cố.
Vào giai đoạn trước, những phát hiện về các ngọn đèn ngàn năm không tắt trong mộ cổ từng làm chấn động giới khảo cổ thế giới. Công nguyên năm 1400, sử cũ ghi lại về sự xuất hiện của “Trường Minh Đăng” trong một ngôi mộ La Mã cổ đại. Theo đó, khi những người khai quật tiến vào, ánh sáng từ ngọn đèn ấy vẫn kiên trì cháy dù đã hơn 2000 năm.
Những ngọn đèn này có thể duy trì hàng trăm, hàng ngàn năm và rất khó bị dập tắt.
Kỳ lạ ở chỗ, ngọn đèn dù gặp gió, gặp nước vẫn “bình an vô sự”, cách duy nhất để tắt đèn là đổ hết chất lỏng ở bên trong ra ngoài. Vào năm 1610, ngôi mộ của một nhà giả kim tên là Carlos Cruz lần đầu được khai quật sau 120 năm. Khi mở cửa vào lăng mộ, những người chứng kiến không khỏi kinh ngạc khi phát hiện ra một ngọn đèn vẫn đang cháy dù đã được chôn vùi hơn 1 thế kỷ.
“Trường Minh Đăng” từng là một bí ẩn thách thức giới khảo cổ trên toàn thế giới. Theo ghi nhận của các nhà nghiên cứu lúc bấy giờ, cây đèn này thường được làm từ đồng thau hoặc sắt, chế tạo thành hai tầng. Tuy nhiên, từ kết cấu cho tới chất liệu hay tâm đèn của “Trường Minh Đăng” đều không có gì đặc biệt.
Vì vậy, giới chuyên gia kết luận rằng “chìa khóa” giúp những cây đèn ấy vẫn cháy dù đã trải qua cả trăm ngàn năm chính là nằm ở chất đốt. Mặc dù chất đốt của “Trường Minh Đăng” được xác định là mỡ động vật. Nhưng người thời bấy giờ chưa xác định được đó là mỡ của loài vật nào.
Đã từng có giai đoạn hậu thế nghi ngờ rằng chất đốt của “Trường Minh Đăng” được làm từ cơ thể một sinh vật tưởng như chỉ có trong truyền thuyết – “Mỹ Nhân Ngư”. Theo đó, “Mỹ Nhân Ngư” là loài vật đầu người, mình cá, nước mắt sẽ hóa thành trân châu. Nhiều cổ tịch cũng ghi lại rằng, người xưa thường xuyên săn bắt loại sinh vật này để phơi khô, lấy dầu cao chế thành nến.
Nến “mỹ nhân ngư” có mức giá vô cùng đắt đỏ, nhưng lại có thể cháy đến ngàn năm không tắt. Quý tộc và vua chúa thời bấy giờ thường lấy đó làm “Trường Minh Đăng” để thắp trong lăng mộ của mình. Thế nhưng, truyền thuyết vẫn mãi chỉ là truyền thuyết. Bởi sự thật là mỹ nhân ngư có tồn tại hay không thì đến nay vẫn chưa ai dám khẳng định, mà cách chế ra chất đốt của “Trường Minh Đăng” từ sớm cũng đã bị thất truyền.
Trở thành một trong những truyền thuyết và bí ẩn lớn nhất thời đại, hiển nhiên “Trường Minh Đăng” nhanh chóng trở thành nguyên liệu không thể thiếu trong các tiểu thuyết kinh dị giật gân về chủ đề đạo mộ đã được dựng thành phim và được hàng triệu khán giả khắp Châu Á yêu mến./.
HỒNG MINH (Tổng hợp)