Trên rất nhiều tuyến đường không khó bắt gặp những chiếc cột điện phải “gồng gánh” nhiều hộp công tơ, hệ thống dây điện, dây cáp quang, cáp viễn thông, truyền hình… được giăng mắc chằng chịt. Do đó, tình trạng chập, cháy cột điện ngày càng gia tăng một cách đáng lo ngại. Vấn nạn này không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy hiểm đến tính mạng người dân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất kinh doanh cũng như đời sống sinh hoạt của người dân.
Cháy cột điện tại xã Tân Dương, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng.
Người dân thường chủ quan, lơ là, mất cảnh giác đối với công tác đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC) nhất là trong mùa mưa. Thực tế cho thấy, có nhiều vụ cháy xảy ra trong mùa mưa mà nguyên nhân chủ yếu là do chập điện. Việc sắp xếp không xuể, không thể phân loại và thu hồi những dây đã không còn sử dụng, làm ảnh hưởng khả năng chịu lực của cột điện. Nhiều nơi, các loại cáp không được bó gọn, gây mất mỹ quan đô thị, nguy hiểm cho người và phương tiện khi chùng võng. Đây cũng là một nguyên nhân gây mất an toàn vận hành lưới điện. Không chỉ vậy, hệ thống đường dây này còn chạy sát các nhà dân, khiến nhiều gia đình luôn trong trạng thái lo sợ về nguy cơ chập cháy. Tính từ đầu năm 2019 đến nay, trên địa bàn cả nước đã xảy ra rất nhiều vụ cháy trên các cột điện và gây thiệt hại về tài sản. Điển hình như sáng ngày 28/2/2020, trên đường phố mới, xã Tân Dương, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng, dây điện bất ngờ bốc cháy ngùn ngụt khiến người dân xung quanh và người đi đường hoảng sợ. Nhận được tin báo, lực lượng chức năng đã đến hiện trường triển khai chữa cháy.Vụ cháy không gây thiệt hại về người, tuy nhiên làm hàng trăm mét dây điện, dây cáp quang, hộp công tơ… bị cháy; hàng chục hộ dân bị mất điện, làm xáo trộn sinh hoạt của người dân. Hay vụ cháy lúc 14 giờ chiều 9/11/2019, tại khu vực Trà Cổ, xã Bình Minh (huyện Trảng Bom – Đồng Nai) khiến cho người dân một phen hoảng loạn. Theo thông tin ban đầu, vào thời gian trên ngọn lửa bất ngờ bùng phát từ một cột điện trong khu dân cư, cháy dữ dội. Người dân tìm cách dùng bình chữa cháy và vòi nước dập lửa tại chỗ nhưng bất thành. Nhận tin báo, lực lượng chức năng đã nhanh chóng điều động xe chuyên dụng đến hiện trường chữa cháy. Tại hiện trường, nhiều đoạn dây cáp viễn thông bị thiêu rụi cháy đen, một số vật dụng cửa hàng bên đường bị cháy xém. Rất may nhà dân gần cột điện không bị cháy lan và không thiệt hại về người. Hay vụ cháy tại phường Mân Thái, quận Sơn Trà, Đà Nẵng vào khoảng 22 giờ 30 ngày 28/5/2020, một cột điện tại đường Ngô Quyền phát nổ và bốc cháy dữ dội, làm cả khu dân cư hoảng loạn, gây mất điện diện rộng tại khu vực này. Khi phát hiện đám cháy, người dân lập tức tri hô để phòng tránh. Hàng chục người vội vã bỏ chạy vì lo sợ đám cháy theo đường dây điện lan vào nhà. Nhận tin báo cháy, nhân viên ngành điện và lực lượng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy Công an quận Sơn Trà có mặt tại hiện trường cùng phối hợp dập lửa và đám cháy được dập tắt ngay sau đó.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chập, cháy trên cột điện. Trong đó, chủ yếu do thiết bị điện và đường dây điện đã cũ, xuống cấp. Đặc biệt, trong thời điểm nắng nóng, nhu cầu sử dụng điện tăng đột biến, dẫn đến quá tải công – tơ, gây cháy nổ. Đáng lo ngại là có rất nhiều cột điện ngay sát nhà dân, khi cột điện cháy nếu không phát hiện kịp thời dễ dẫn tới cháy lan theo đường dây vào sâu nhà dân, trong khi nhiều loại dây cáp các loại không bó gọn, khiến lửa càng mạnh, gây nguy hiểm cho người và phương tiện tham gia giao thông. Bên cạnh đó, nguyên nhân gây ra cháy, nổ còn do việc khi khắc phục tình trạng dây điện, dây cáp quang… chùng võng để tiết kiệm chi phí, các đơn vị gộp, bó lại mà không phân loại cũng như chú ý khoảng cách an toàn. Theo thời gian, trong số này sẽ có vỏ dây bị bào mòn gây ra các hiện tượng nhiễm điện, phóng điện.
Việc dập tắt cháy cột điện ngay mặt đường còn dễ chứ cháy cột điện trong ngõ sâu lại vào ban đêm thì gặp rất nhiều khó khăn. Chính vì vậy, nhằm hạn chế cháy, nổ tại các cột điện, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đã chủ động phân công lực lượng, thực hiện nghiêm túc chế độ thường trực sẵn sàng chiến đấu, ứng cứu kịp thời khi có tình huống cháy nổ xảy ra, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân. Đồng thời, đề xuất khắc phục những tồn tại, bất cập, nguyên nhân và giải pháp khắc phục cháy, nổ thiết bị điện trên cột hạ thế và các vụ cháy do sử dụng điện; tăng cường công tác kiểm tra, khắc phục và xử lý ngay các vi phạm an toàn về PCCC, đặc biệt là các vi phạm trong thiết kế, lắp đặt, quản lý, sử dụng điện. Tuy nhiên, việc phòng chống cháy, nổ không chỉ của riêng lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ mà còn là trách nhiệm của các ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương và nhân dân. Chính vì vậy, các đơn vị Cảnh sát PCCC&CNCH đề nghị các đơn vị chức năng, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền PCCC đến toàn thể nhân dân, khuyến cáo nhân dân nâng cao ý thức sử dụng thiết bị điện hợp lý, an toàn, tránh sự cố, nhất là kỹ năng PCCC trên các thiết bị điện cho nhân dân; tổ chức các lớp huấn luyện nghiệp vụ cho lực lượng PCCC ở cơ sở; phối hợp với ngành điện thực tập phương án chữa cháy với nhiều tình huống giả định khác nhau phù hợp với thực tế.
Bên cạnh đó, các sở, ban, ngành, địa phương chủ động xây dựng biện pháp phòng, chống cháy do điện, quy hoạch khu dân cư bảo đảm khoảng cách an toàn; xử lý nghiêm những trường hợp cố tình trồng cây hoặc để cành cây, dây leo vi phạm khoảng cách an toàn đối với đường dây điện, trạm biến áp.
Do đó, để đảm bảo hạn chế tình trạng chập, cháy cột điện, ngành điện phải thường xuyên kiểm tra, thay mới, bảo dưỡng các biến áp, hệ thống dây dẫn, đặc biệt là những trụ điện, cột điện, hệ thống đường dây giáp với nhà dân; tháo gỡ những đường dây điện, dây cáp quang… đã hỏng, không sử dụng; phát quang cây xanh gần hành lang an toàn điện, tổng kiểm tra toàn bộ hệ thống lưới điện, có giải pháp nâng cấp và xử lý khắc phục những khu vực lưới điện có nguy cơ xảy ra cháy, nổ. Đặc biệt là các trụ điện, cột điện, hệ thống đường dây giáp với nhà dân.
Dự kiến, trong thời gian tới, mùa mưa bão đang đến gần, tiềm ẩn nguy cơ cao cháy nổ thiết bị trên các cột điện. Điều quan trọng nhất là khi phát hiện sự cố xảy ra, người dân cần bình tĩnh điện báo ngay cho cơ quan PCCC thành phố và đơn vị quản lý lưới điện trong khu vực. Về phía lực lượng Cảnh sát PCCC cần tổ chức cho cán bộ, chiến sỹ học tập tốt các phương án chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn ở nhiều tình huống khác nhau, thực hiện nghiêm túc chế độ thường trực sẵn sàng chiến đấu, ứng cứu kịp thời khi có tình huống cháy nổ xảy ra, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân.
PV.