Chủ tịch Hồ Chí Minh – Vị lãnh tụ vĩ đại, kính yêu của dân tộc Việt Nam. Người để lại muôn vàn tình thương yêu và những kỷ niệm sâu sắc đối với toàn quân, toàn dân ta. Đối với lực lượng Công an nhân dân nói chung và lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy nói riêng, Người luôn dành những tình cảm, sự quan tâm đặc biệt, dõi theo từng bước đi của lực lượng và có những kỷ niệm sâu sắc, khó quên.
Đội PCCC Lộc Hà chữa cháy Tổng kho xăng dầu Đức Giang (1966).
Năm 1954, miền Bắc hoàn toàn giải phóng và bắt tay vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, đồng thời chi viện cho tiền tuyến miền Nam. Trong giai đoạn này, công tác PCCC được Đảng, Nhà nước quan tâm và đưa vào phong trào bảo vệ trị an, thể hiện rõ nhất với khẩu hiệu 3 phòng: “Phòng gian – Phòng hoả – Phòng tai nạn.” Câu chuyện và kỷ niệm đầu tiên của Bác đối với lực lượng Cảnh sát PCCC là lời chúc Tết đặc biệt năm xưa của Người. Ngày 01/01/1955, trong buổi lễ mít tinh chào mừng Đảng và Chính phủ sau 9 năm kháng chiến trở về Thủ đô, Đội Cứu hỏa gồm 7 người do đồng chí Lục Văn Giỏi làm chỉ huy tham gia bảo vệ lễ đài trên Quảng trường Ba Đình lịch sử. Sau cuộc mít tinh, Bác đã đi từ lễ đài xuống, ân cần bắt tay từng người trong Đội Cứu hỏa và chúc: “Nhân dịp năm mới, Bác chúc các chú thất nghiệp!” Tất cả đều ngỡ ngàng và thấm thía trước lời chúc đặc biệt của Bác dành cho Đội Cứu hỏa mùa Xuân năm ấy. Khác với lời chúc Tết truyền thống theo thông lệ về một năm mới an vui, mạnh khỏe, an khang, thịnh vượng, đắc lộc, đắc tài, công ăn việc làm phát triển thì Bác lại chúc “thất nghiệp”. Lời chúc vui vẻ, hóm hỉnh của Bác nhân dịp đầu Xuân năm ấy ngắn gọn mà sâu sắc, hàm chứa tất cả tình cảm yêu thương, trìu mến, lời dặn dò ân cần, sự động viên khích lệ và cũng là mục tiêu giao nhiệm vụ mà Người tin tưởng giao phó đối với lực lượng Công an trong công tác PCCC vì bình yên và hạnh phúc của nhân dân.
Kỷ niệm thứ hai của Người đối với lực lượng Cảnh sát PCCC là chuyện về cái bể nước trong Phủ Chủ tịch và trách nhiệm công dân trong công tác PCCC của người đứng đầu đất nước. Năm 1958, Phủ Chủ tịch có một bể nước cần phá đi để đảm bảo yêu cầu công tác. Khi được xin ý kiến chỉ đạo, Bác yêu cầu phải hỏi ý kiến các đồng chí làm công tác PCCC. Người cẩn trọng và tinh tế trong từng chi tiết nhỏ với vai trò và trách nhiệm của một công dân đối với công tác PCCC chứ không đứng trên cương vị Chủ tịch nước để giải quyết mọi tình huống liên quan đến công tác PCCC đặt ra.
Vào cuối năm 1959, Bác Hồ đã đề nghị và được Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng đồng ý để Người tặng thưởng huy hiệu mang tên “Huy hiệu Bác Hồ” đối với những gương làm việc tốt mà Bác đọc được trên báo chí. Đối với mỗi người dân Việt Nam, sự kiện được Bác Hồ trao tặng Huy hiệu là niềm vinh dự lớn lao đặc biệt. Người lính PCCC nhận được vinh dự trên là đồng chí Hồ Bá Thọ – Phó Phòng Cảnh sát PCCC – Công an Quảng Bình. Đầu năm 1965 đến 8/1965, đồng chí Hồ Bá Thọ được phân công phụ trách Đội PCCC thuộc Phòng Cảnh sát nhân dân, Ty Công an tỉnh Quảng Bình. Đồng chí đã cùng 3 chiến sỹ xây dựng được 21 Đội Chữa cháy nghĩa vụ gồm 600 người. Bản thân trực tiếp tham gia cứu chữa 8 vụ cháy. Cũng trong năm 1965, khi địch đánh vào thị xã Đồng Hới, đồng chí Thọ đã dũng cảm lao vào đào bới hầm sập đưa 14 người ra ngoài. Một bà mẹ bị lửa vây kín không ra ngoài được, đồng chí đã nhanh trí lấy nước dội ướt người mình và xông vào bế xốc bà cụ ra. Được giao nhiệm vụ bảo vệ nhân dân đi sơ tán khỏi vùng đánh phá ác liệt của địch, Hồ Bá Thọ đã tổ chức đưa các cháu bé, các cụ già đi ra khu vực an toàn chu đáo. Đọc được bài viết về tấm gương dũng cảm của đồng chí Hồ Bá Thọ trên Báo Công an nhân dân số 462 ra ngày 27/5/1969, Bác Hồ đã gửi tặng thưởng Huy hiệu của Người. Trong những năm kháng chiến ác liệt, Huy hiệu Bác trao là động lực để người chiến sỹ Hồ Bá Thọ kiên trung không lùi bước trước bất cứ khó khăn nào, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Ngày 25/8/1970, đồng chí Hồ Bá Thọ được Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Sau này, khi Bác đã đi xa, Huy hiệu của Người tiếp tục được Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng tặng thưởng cho nhiều cán bộ, chiến sỹ Cảnh sát PCCC có thành tích xuất sắc trong chiến đấu để tạo nguồn động viên, tiếp thêm sức mạnh lập nhiều chiến công mới. Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng tặng thưởng Huy hiệu Bác Hồ cho đồng chí Đoàn Trung Hưng – Phòng Cảnh sát PCCC Quảng Bình; đồng chí Nguyễn Văn Nhân thuộc Đội Cao điểm Trần Quang Khải, PCCC Hà Nội; đồng chí Nguyễn Văn Miện thuộc Đội PCCC Lộc Hà, PCCC Hà Nội; đồng chí Đỗ Văn Sơn thuộc Đội PCCC Phan Chu Trinh, PCCC Hà Nội; tặng lẵng hoa Hồ Chủ tịch cho lực lượng Cảnh sát PCCC Hà Nội… Huy hiệu Bác Hồ là phần thưởng cao quý không chỉ mang ý nghĩa minh chứng cho những chiến công thành tích mà quan trọng hơn là nguồn động viên mạnh mẽ để các chiến sỹ PCCC sống, chiến đấu, cống hiến hết mình cho Tổ quốc, cho nhân dân.
Vinh dự nhất có lẽ là gia đình người lính chữa cháy Trương Từ Thức được Người “xông đất” đêm Giao thừa năm Canh Tý (1960). Chuyến “vi hành” đặc biệt của vị Chủ tịch nước đêm Giao thừa năm Canh Tý (1960) là niềm xúc động và vinh dự lớn lao không chỉ với đối với đồng chí Trương Từ Thức mà còn đối với lực lượng Cảnh sát PCCC từ những tình cảm mà Người lặng lẽ dành cho mỗi cán bộ, chiến sỹ trong lực lượng. Tết năm Canh Tý (1960), giữa đêm mưa phùn và giá lạnh, Người đã đến thăm và chúc Tết gia đình đồng chí Trương Từ Thức – Đội trưởng Đội PCCC Hà Nội lúc bấy giờ. Không “trống giong cờ mở” như bất kỳ nguyên thủ quốc gia nào khác, chuyến “vi hành” của Người lặng lẽ trong mưa phùn và gió lạnh cùng một vài đồng chí trong đoàn cùng đi. Trước phút Giao thừa, nghe tiếng gõ cửa, gia đình đồng chí Trương Từ Thức mở cửa mới biết là Bác đến “xông đất”, chúc mừng năm mới. Niềm vui, niềm xúc động trước sự quan tâm đặc biệt của Người là động lực thúc đẩy lực lượng PCCC không ngừng phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Bằng sự hóm hỉnh, tinh tế, sâu sắc của một nhà hiền triết phương Đông, Bác cẩn trọng trong từng ngôn từ, câu chữ liên quan đến công tác PCCC. Để đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển đất nước, ngày 04/10/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 53/SL ban hành “Pháp lệnh quy định việc quản lý Nhà nước đối với công tác phòng cháy chữa cháy”. Sắc lệnh đã được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà thông qua ngày 27/9/1961. Đây là mốc son đánh dấu thời điểm lực lượng Cảnh sát PCCC chính thức được thành lập. Trong Pháp lệnh, Người đã sửa cụm từ “phòng hỏa, cứu hỏa” thành “phòng cháy, chữa cháy”. Bác không chỉ tinh tế trong việc sử dụng ngôn từ chính xác mà còn khéo léo trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
Khó có thể nói hết tình cảm của Bác đối với lực lượng Cảnh sát PCCC, những yêu thương, trân trọng mà Người đặc biệt ưu ái đối với lực lượng này. Giữa bộn bề lo toan vận mệnh đất nước, trong những năm tháng chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ cam go, khốc liệt, Bác vẫn dõi theo từng bước đi của lực lượng Cảnh sát PCCC. Đội PCCC Hòn Gai vừa dập tắt lửa trên 4 chiếc sà lan chở dầu bị máy bay địch bắn cháy tại Vịnh Hạ Long được ít ngày, mặc dù Bộ Công an và Công an tỉnh Quảng Ninh đều chưa báo cáo thành tích và đề nghị khen thưởng nhưng Bác theo dõi qua báo, đài thấy lực lượng PCCC làm tốt nhiệm vụ nên Người đã gửi tặng Bằng khen. Ngày 01/01/1967, Đội PCCC thị xã Hòn Gai được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, 5 đồng chí trong đội cũng được khen thưởng kịp thời. Khi đọc tờ trình, Bác Hồ bảo, Hòn Gai nằm bên bờ Vịnh Hạ Long vừa xinh đẹp, vừa anh hùng, nơi ấy, ngày 05/8/1964, quân và dân ta đã đánh thắng trận đầu, bắn cháy máy bay Mỹ, tên giặc lái Mỹ đầu tiên Anvaret bị bắt sống trên miền Bắc, sao không gọi là Đội PCCC Hạ Long? Đội PCCC thị xã Hòn Gai đã được Bác Hồ đổi tên là Đội PCCC Hạ Long, từ đó và sau này là lực lượng nòng cốt của Cảnh sát PCCC Quảng Ninh.
Năm 1966, Cảnh sát PCCC – Công an Hà Nội đã dũng cảm, gan dạ và sáng tạo lập chiến công xuất sắc trong khi chữa cháy thành công kho xăng Đức Giang bị trúng bom giặc. Ngay sau khi biết tin về chiến công của lực lượng Cảnh sát PCCC – Công an Hà Nội, ngày 03/08/1966, Bác đã gửi thư khen ngợi. Trong bức thư năm ấy, Người căn dặn lực lượng Cảnh sát PCCC 4 điều:
“… Phải luôn luôn nâng cao cảnh giác, chớ chủ quan, tự mãn.
Phải thường xuyên thật sẵn sàng để nhanh chóng làm tròn nhiệm vụ bất kỳ trong tình hình nào để bảo vệ tài sản của nhà nước và nhân dân.
Phải không ngừng học tập, nghiên cứu, phát huy sáng kiến, tổng kết kinh nghiệm để tiến bộ hơn nữa trong công việc phòng cháy, chữa cháy.
Phải thường xuyên hướng dẫn và bồi dưỡng về nghiệp vụ cho lực lượng dân phòng ngày càng tiến bộ, để họ trở thành người giúp việc thật đắc lực cho các đồng chí….”
Lời chúc Tết của Bác ngày 01/01/1955 và 4 điều Bác căn dặn lực lượng Cảnh sát năm 1966 đã trở thành mục tiêu, phương hướng, kim chỉ nam cho mọi hành động của lực lượng Cảnh sát PCCC. Những kỷ niệm sâu sắc Người dành cho lực lượng Cảnh sát PCCC là nguồn động viên, khích lệ, động lực to lớn để mỗi cán bộ, chiến sỹ Cảnh sát PCCC không quản hiểm nguy, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Khắc ghi lời dạy của Người, lực lượng Cảnh sát PCCC đã vận dụng sáng tạo, nghiên cứu triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý nghiệp vụ và tổ chức tốt công tác phòng ngừa cháy, nổ, xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH ngày càng chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; xây dựng thế trận toàn dân trong công tác PCCC góp phần bảo vệ vững chắc an ninh trật tự của Tổ quốc./.
Trần Hoàng Quân
(Tổng hợp)