Hải Phòng là thành phố Cảng công nghiệp phát triển với nhiều ngành nghề, chủ yếu sản xuất hàng tiêu dùng đa dạng như: da giày, dệt may; hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa đa dạng qua cảng biển; là đầu mối xuất nhập khẩu xăng dầu, hóa chất, khí hoá lỏng…đây là những ngành nghề tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ cao. Trong thời gian qua, với tốc độ tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư mạnh mẽ; diện mạo của Thành phố Hải Phòng nhanh chóng được thay đổi và phát triển; cùng với đó là sự gia tăng về số lượng, quy mô của các khu công nghiệp, khu kinh tế, doanh nghiệp FDI trên địa bàn thành phố. Công tác PCCC trong các khu công nghiệp, khu kinh tế và doanh nghiệp FDI trên địa bàn luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, các ngành và đặc biệt là vai trò nòng cốt của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an Thành phố Hải Phòng; tạo ra môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, các doanh nghiệp yên tâm sản xuất, phát triển.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt công tác đã đạt được, vẫn còn tồn tại tình trạng người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình trong công tác PCCC; nhận thức, ý thức của người dân đối với công tác PCCC, CNCH còn có những mặt hạn chế; nguy cơ cháy, nổ còn tiềm ẩn nhiều diễn biến khó lường… Tình hình trên đã tác động vừa tạo ra thuận lợi nhưng cũng nhiều thách thức khó khăn đan xen trong công tác PCCC trên địa bàn thành phố.
Thiếu tướng Vũ Thanh Chương – Ủy viên Ban Thường vụ, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công an Thành phố Hải Phòng thăm Đội Cảnh sát PCCC trên sông, ngày 08/02/2022.
Hiện tại, trên địa bàn Thành phố Hải Phòng có 12 khu công nghiệp với 345 cơ sở doanh nghiệp đang đầu tư, hoạt động. Trong đó có 08 khu công nghiệp nằm trong Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải, bao gồm: Khu công nghiệp Đình Vũ quy mô 541,46ha, Khu công nghiệp Minh Phương Đình Vũ quy mô 234,1ha, Khu công nghiệp Tràng Duệ quy mô 389,8ha, Khu đô thị, công nghiệp và dịch vụ VSIP Hải Phòng quy mô 1.566,33ha, Khu phi thuế quan và khu công nghiệp Nam Đình Vũ quy mô 1329,11ha, Khu công nghiệp Nam Đình Vũ quy mô 513,39ha, Khu công nghiệp và dịch vụ hàng hải 132,7ha, Khu công nghiệp Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng quy mô 497ha. 04 Khu công nghiệp nằm ngoài Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải Hải Phòng gồm: Khu công nghiệp Nomura quy mô 153ha cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 1994, Khu công nghiệp Đồ Sơn quy mô 115,2ha cấp giấy phép đầu tư năm 1997, Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền quy mô 263,47ha cấp phép đầu tư năm 2008 và Khu công nghiệp An Dương quy mô 196ha cấp phép đầu tư năm 2008.
Qua rà soát thống kê, tổng số cơ sở thuộc diện quản lý về PCCC (cơ sở thuộc Phụ lục I, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP) trên địa bàn Thành phố Hải Phòng là 9.131 cơ sở và số cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ (cơ sở thuộc Phụ lục II, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP) là 3.358 cơ sở.
Đại tá Phạm Viết Dũng – Phó Giám đốc Công an Thành phố Hải Phòng kiểm tra việc thực hiện pháp luật về công tác PCCC tại Công ty Maple khu Công nghiệp và đô thị Vship.
Đánh giá tình hình cháy, nổ chung liên quan đến công tác thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC từ năm 2016 – 2021 cho thấy như sau: cơ sở, phương tiện giao thông cơ giới đã được thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC (từ tháng 8/2016 đến tháng 7/2021): 79; cơ sở, phương tiện giao thông cơ giới chưa thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC (từ tháng 8/2016 đến tháng 7/2021): 1; công trình, phương tiện giao thông cơ giới đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC (từ tháng 8/2016 đến tháng 7/2021): 3; cơ sở, phương tiện giao thông cơ giới không thuộc diện thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC (từ tháng 8/2016 đến tháng 7/2021): 54.
Đánh giá về tình hình có liên quan đến chất lượng, hiệu quả của công tác thẩm duyệt thiết kế, nghiệm thu về PCCC trong 5 năm từ 2016 – 2021 cho thấy: Đối với công trình, phương tiện được Cơ quan Cảnh sát PCCC nghiệm thu về PCCC đạt yêu cầu và đưa vào sử dụng, cán bộ quản lý cơ sở thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn cơ sở thực hiện nghiêm túc công tác bảo quản, bảo dưỡng định kỳ các hệ thống, trang thiết bị PCCC đã được nghiệm thu về PCCC. Đồng thời yêu cầu cơ sở nghiêm túc duy trì các trạng thái vận hành để phương tiện PCCC và các điều kiện PCCC duy trì thường trực phục vụ chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Kinh nghiệm của những giải pháp, hệ thống PCCC mang tính then chốt, hiệu quả tại công trình góp phần ngăn chặn nguy cơ cháy lan, cháy lớn. Thực tế cho thấy những giải pháp mang tính then chốt, hiệu quả tại công trình góp phần ngăn chặn nguy cơ cháy lan, cháy lớn như: xây dựng tường ngăn cháy làm giảm nguy cơ cháy lan rất hiệu quả, sử dụng sơn chống cháy để nâng giới hạn chịu lửa của các cấu kiện xây dựng qua đó tránh sự sụp đổ cấu kiện xây dựng, thuận lợi cho công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.
Trong 05 năm từ 2016 – 2021, Công an Thành phố Hải Phòng đã chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan hướng dẫn các cơ quan, đơn vị doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật PCCC trong đầu tư xây dựng ngay từ khi lập dự án, quy hoạch, thiết kế đến khi thi công và tổ chức nghiệm thu đưa vào sử dụng, đảm bảo 100% các dự án, công trình có tính chất nguy hiểm cháy, nổ cao thuộc danh mục các công trình bắt buộc phải thẩm duyệt PCCC được quy định tại Phụ lục IV, Nghị định số 79/2014/NĐ-CP ngày 31/7/2014 của Chính phủ (trước đây) và Phụ lục V, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP ngày 24/11/2020 của Chính phủ (hiện nay). Đảm bảo trước khi công trình, phương tiện thuộc diện thẩm duyệt thiết kế về PCCC thi công xây dựng đều được thẩm duyệt thiết kế, góp ý về PCCC và tổ chức nghiệm thu về PCCC đưa vào sử dụng. Việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ thẩm duyệt và nghiệm thu về PCCC liên quan đến đầu tư xây dựng của các tổ chức, cá nhân được thực hiện đúng quy định tại Điều 13 và Điều 15, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP ngày 24/11/2020 của Chính phủ theo đúng trình tự, thời gian quy định.
Xác định công tác thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm an toàn về PCCC công trình, phương tiện nên ngay từ giai đoạn lập dự án, thiết kế, thi công công trình, Giám đốc Công an Thành phố Hải Phòng đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC. Trong quá trình thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC đã phát hiện, kiến nghị và đề xuất xử lý vi phạm hành chính các vi phạm về PCCC và yêu cầu chủ đầu tư thực hiện hàng loạt các giải pháp theo các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn về PCCC.
Công tác thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC dần đi vào nề nếp, đúng theo trình tự, quy định. Mọi hồ sơ thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC được đối chiếu theo các quy định PCCC hiện hành.
Công tác tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương ban hành các văn bản chỉ đạo về công tác PCCC liên quan đến đến hoạt động đầu tư xây dựng; việc ban hành các văn bản chỉ đạo, chương trình, kế hoạch để triển khai thực hiện các chỉ đạo của Bộ Công an, Cục Cảnh sát PCCC&CNCH đối với công tác thẩm duyệt, nghiệm thu đã được thực hiện khẩn trương, kịp thời, nghiêm túc.
Công an Thành phố Hải Phòng đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH tổ chức Hội nghị phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện Thông tư số 25/2018/TT-BCA ngày 06/8/2018 của Bộ trưởng Bộ Công an về trình tự thẩm duyệt thiết kế, nghiệm thu về PCCC của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đến lãnh đạo, chỉ huy và cán bộ làm nghiệp vụ của đơn vị.
Ngày 08/7/2019, Giám đốc Công an Thành phố Hải Phòng đã ban hành Quyết định số 992/QĐ-CAHP-PX01 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn các Đội thuộc Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH. Trong đó, Đội Công tác Phòng cháy có chức năng thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC.
Đã tham mưu cho Hội đồng nhân dân Thành phố ban hành Nghị quyết số 27/2017/NQ-HĐND ngày 08/12/2017 về xử lý các cơ sở không đảm bảo yêu cầu về PCCC trên địa bàn Thành phố Hải Phòng được đưa vào sử dụng trước ngày Luật PCCC số 27/2001/QH10 có hiệu lực và tham mưu UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 64/KH-UBND ngày 13/3/2018 của Ủy ban nhân dân thành phố về việc thực hiện Nghị quyết số 27/2017/NQ-HĐND ngày 08/12/2017 của Hội đồng nhân dân Thành phố.
Công tác phối hợp với sở, ban, ngành (Xây dựng, quy hoạch – kiến trúc, Công Thương, Giao thông vận tải…) trong hoạt động cấp phép đầu tư xây dựng (xây dựng quy chế, cấp phép, kiểm tra an toàn PCCC trong quá trình thi công, kiểm tra nghiệm thu, xử lý vi phạm…) thường xuyên, nghiêm túc và đi vào chiều sâu. Công an Thành phố Hải Phòng chủ động phối hợp với Sở Xây dựng trong việc xây dựng dự thảo quy chế phối hợp giữa Công an thành phố và Sở Xây dựng về công tác PCCC&CNCH. Thường xuyên thực hiện trao đổi thông tin, phối hợp với Sở Xây dựng, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, quy hoạch. Phối hợp với Sở Giao thông và vận tải trong việc cho ý kiến đảm bảo bến đỗ và bãi đỗ cho xe chữa cháy. Phối hợp với Sở Xây dựng và Công ty Cổ phần Cấp nước Hải Phòng trong việc cho ý kiến về việc bổ sung trụ cấp nước chữa cháy trên địa bàn Thành phố Hải Phòng để đảm bảo theo khoảng cách giữa các trụ nước chữa cháy theo quy định. Tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Thông tư Liên tịch số 04/2009/TTLT-BXD-BCA ngày 10/04/2009 của Bộ Xây dựng và Bộ Công an hướng dẫn thực hiện việc cấp nước PCCC tại đô thị và khu công nghiệp trên địa bàn thành phố.
Đối với việc thực hiện các mặt công tác nghiệp vụ liên quan đến công tác thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC. Đã xây dựng quy trình thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu theo đúng hướng dẫn của Cục Cảnh sát PCCC&CNCH – Bộ Công an. Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an Thành phố Hải Phòng đã tổ chức tiếp nhận và trả kết quả thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn Thành phố Hải Phòng thông qua bộ phận một cửa của đơn vị đảm bảo đúng quy trình giải quyết thủ tục hành chính, quy định tại Thông tư số 25/2018/TT-BCA. Trong quá trình thực hiện, cán bộ, chiến sỹ thực hiện nhiệm vụ luôn tuân thủ đầy đủ các quy định tại Thông tư số 25/2018/TT-BCA, thời điểm hiện tại không có bất cứ khiếu nại, tố cáo nào của các cá nhân, tổ chức khi đến liên hệ giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực PCCC, đặc biệt là thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC. Đồng thời không có hồ sơ bị quá hạn theo thời hạn giải quyết thủ tục hành chính.
Trong việc áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn và các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ của Cục Cảnh sát PCCC&CNCH, Giám đốc Công an thành phố đã chỉ đạo, giao Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH tổ chức tập huấn áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn và các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị, cũng như có các văn bản hướng dẫn cho Công an các quận, huyện trong công tác nghiệp vụ chuyên môn. Ngay khi có các văn bản, quy định pháp luật mới, đơn vị luôn chủ động nghiên cứu, tham gia báo cáo và đề xuất thực hiện theo đúng lộ trình đồng thời giải thích và hướng dẫn chủ đầu tư, đơn vị, cá nhân tổ chức đề nghị thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC thực hiện đúng quy định.
Công tác nghiệm thu, kiểm tra nghiệm thu về PCCC căn cứ các văn bản hướng dẫn của Cục Cảnh sát PCCC&CNCH về công tác nghiệm thu, Công an Thành phố Hải Phòng tổ chức thực hiện nghiêm túc, đảm bảo đúng hướng dẫn, thường xuyên tháo gỡ các vướng mắc cho doanh nghiệp.
Công tác lập hồ sơ, theo dõi hồ sơ nghiệp vụ được triển khai thực hiện theo Hướng dẫn số 968/HD-C66-P1 ngày 4/4/2016 hướng dẫn công tác hồ sơ, thống kê nghiệp vụ của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH; Hướng dẫn số 02/HD-C07-P1 ngày 08/4/2020 của Cục Cảnh sát PCCC&CNCH về hướng dẫn thực hiện công tác hồ sơ, thống kê nghiệp vụ theo chức năng của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH; Hướng dẫn số 05/HD-C07-P1 ngày 10/5/2021 của Cục Cảnh sát PCCC&CNCH về việc hướng dẫn thực hiện công tác hồ sơ nghiệp vụ theo chức năng của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH. Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an Thành phố Hải Phòng đang tiến hành hoàn thiện kho lưu trữ hồ sơ nghiệp vụ, đảm bảo phục vụ cho công tác lưu trữ hồ sơ tại đơn vị.
Công tác xử lý vi phạm trong lĩnh vực thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC, từ năm 2016 đến tháng 07/2021 đã xử phạt vi phạm hành chính 42 trường hợp với số tiền phạt là 2.298.000.000đ.
Công tác thu, quản lý, sử dụng phí thẩm duyệt thiết kế đúng theo quy định của Thông tư số 258/2016/TT-BTC ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí thẩm định phê duyệt thiết kế về PCCC (từ tháng 5/2016 đến tháng 07/2021) tổng số tiền phí thẩm duyệt thu được: 6.165.201.212 đồng; tổng số tiền phí đã sử dụng: 3.935.978.104 đồng.
Về việc chấp hành quy định của chủ đầu tư, đơn vị thi công, tư vấn giám sát trong các giai đoạn: thiết kế, thi công, đưa vào sử dụng (duy trì hoạt động của hệ thống PCCC đã được nghiệm thu). Trong giai đoạn thi công, chủ đầu tư, đơn vị thi công đã chủ động, phối hợp: trang bị phương tiện chữa cháy ban đầu; ban hành nội quy, quy định đảm bảo an toàn PCCC tại công trường; xây dựng phương án đảm bảo an toàn PCCC trong quá trình thi công (được phê duyệt của Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH); đảm bảo công nhân thi công được huấn luyện nghiệp vụ về PCCC theo quy định. Khi đưa vào sử dụng, đơn vị thi công hướng dẫn quy trình sử dụng, bảo quản, bảo dưỡng cho chủ đầu tư và chủ đầu tư luôn duy trì tốt hoạt động của hệ thống PCCC trong quá trình sử dụng.
Tuy nhiên, trong công tác thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC và nguyên nhân hạn chế thiếu sót. Quá trình thực hiện còn tồn tại một số công trình chưa được nghiệm thu đã đưa vào hoạt động, nhiều trường hợp công trình có từ trước luật chưa được thỏa thuận về PCCC, chưa đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành. Từ năm 2016 đến năm 2021, qua quá trình kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn các cơ sở chưa được thỏa thuận về PCCC, không đảm bảo yêu cầu về phòng cháy và chữa cháy được đưa vào sử dụng trước khi Luật PCCC số 27/2001/QH10 đến thời điểm hiện tại trên địa bàn thành phố còn 214 cơ sở. Đồng thời, qua rà soát trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016 – 2021, có 23 công trình đã thẩm duyệt, chưa được nghiệm thu về PCCC theo quy định của pháp luật đã đưa vào sử dụng; 27 công trình chưa được thẩm duyệt đã đưa vào sử dụng…
Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế là việc áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn và các văn bản hướng dẫn của Cục Cảnh sát PCCC&CNCH vẫn còn có những nội dung chưa được thống nhất, chưa quy định cụ thể, chưa phù hợp với thực tiễn khiến việc áp dụng gặp khó khăn. Thời gian thực hiện thủ tục hành chính chấp thuận địa điểm xây dựng công trình là 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ tại bộ phận một cửa gây khó khăn trong việc áp dụng do không đảm bảo đủ thời gian cho việc thành lập đoàn kiểm tra chấp thuận địa điểm, đối chiếu, báo cáo…
Đại tá Phạm Viết Dũng – Phó Giám đốc Công an Thành phố Hải Phòng kiểm tra Cầu Cảng Hải Linh, đánh giá thử nghiệm lắp đặt hệ thống phát hiện và xử lý nồng độ hơi xăng dầu.
Trong thời gian tới, Công an Thành phố Hải Phòng tiếp tục chấn chỉnh, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC, cụ thể:
Tham mưu UBND thành phố ban hành các văn bản chỉ đạo về công tác PCCC liên quan đến hoạt động đầu tư xây dựng trên địa bàn thành phố theo các văn bản quy phạm pháp luật về PCCC đã có hiệu lực và các văn bản hướng dẫn của Bộ Công an, Cục Cảnh sát PCCC&CNCH.
Tiếp tục kiểm tra, đôn đốc, xử lý và hướng dẫn chủ đầu tư tiến hành tổ chức kiểm tra nghiệm thu đối với công trình chưa nghiệm thu về PCCC đã đưa vào sử dụng theo quy định.
Tăng cường kiểm tra công tác PCCC trong quá trình thi công xây dựng công trình đối với các công trình đang thi công, xử lý vi phạm hành chính và tạm đình chỉ, đình chỉ đối với các trường hợp vi phạm nghiêm trọng quy định về PCCC.
Tiếp tục kiểm tra, đôn đốc, xử lý và hướng dẫn chủ đầu tư của các công trình không đảm bảo yêu cầu về phòng cháy và chữa cháy được đưa vào sử dụng trước khi Luật PCCC số 27/2001/QH10 có hiệu lực theo Nghị quyết số 27/2017/NQ-HĐND ngày 08/12/2017 của Hội đồng nhân dân Thành phố.
Tuyên truyền, phổ biến văn bản, quy định pháp luật hiện hành, hướng dẫn chủ đầu tư các quy trình, thủ tục về công tác PCCC trong đầu tư, xây dựng cũng như các điều kiện về PCCC đối với công trình theo các quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC từ khi lập dự án và thiết kế xây dựng mới hoặc cải tạo hoặc thay đổi tính chất sử dụng của công trình./.
Đại tá Hoàng Văn Bình
Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an Thành phố Hải Phòng