Theo chuyên gia, vật liệu xây dựng hay đồ trang trí nội thất ngày nay đa số được làm từ nhựa, khi cháy sẽ sinh ra nhiều loại khí khác nhau và có thể gây ngộ độc nguy hiểm tính mạng.
Những vụ cháy nhà luôn là nỗi kinh hoàng của người dân khi nhắc tới. Mới đây, vụ việc 03 chiến sĩ Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an thành phố Hà Nội đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ khiến dư luận xót xa. Không lâu sau đó, 03 mẹ con tại Ninh Thuận tử vong trong đám cháy tại căn nhà 02 tầng, dù lực lượng chức năng đã huy động máy xúc để giải cứu.
Ngày 15/8/2022, Công an Thành phố Hồ Chí Minh phải điều động gần 20 cán bộ, chiến sĩ đến giải cứu 03 người bị mắc kẹt ở tầng 5, tầng 6 căn nhà bị cháy tại quận Bình Thạnh, cũng như hướng dẫn 07 người ở các tầng còn lại thoát nạn bằng thang bộ…
Theo các chuyên gia, ngạt khí và ngộ độc khí là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các vụ cháy nhà. Vậy, những khí độc nguy hiểm nào sinh ra khi xảy ra cháy?
Rủi ro “chết người” từ những thứ quen thuộc
Trao đổi với phóng viên báo chí, ThS.BS Doãn Uyên Vy – phụ trách phòng khám Chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh) cho biết, ở những thành phố lớn, mật độ dân cư đông đúc khiến những tòa nhà được thiết kế như một chiếc hộp, ít cửa sổ thông thoáng. Khi xảy ra hỏa hoạn, không gian cháy sẽ là không gian kín nên tiềm ẩn nhiều khả năng gây ngạt khí.
Thêm vào đó, vật liệu xây dựng hay nội thất trong nhà ngày nay đa số được làm từ nhựa, khi cháy sẽ sinh ra nhiều loại khí độc khác nhau. Nhựa polymer sẽ sinh ra khí carbon monoxide (CO), nhựa PVC sinh ra khí Hydrogen chloride (HCl).
Cháy có thể sinh ra nhiều khí độc gây chết người
Ngoài ra, các loại vật liệu bằng len, vải, nylon, polyurethane, urea-formaldehyde, acrylic fibre…khi cháy sẽ sinh ra khí HCN (hydrogen cyanide hay khí hydro cyanure), khí NH3 (amoniac), NO (Nitrogen monoc COCl2 (Phosgene)…
Bác sĩ Uyên Vy cho biết, những vật dụng quen thuộc trong nhà có thể trở thành “rủi ro” khi bắt lửa. Đặc biệt, trong không gian kín, nồng độ khí độc sẽ rất cao nên ngạt thở là điều khó tránh khỏi.
Tùy theo thành phần cấu tạo của các vật liệu trong nhà sẽ sinh ra nhiều loại khí độc khác nhau. Trong đó, CO và HCN là hai khí nguy hiểm gây chết người ngay tại hiện trường cháy. “Khí CO nồng độ cao khiến cơ thể bị yếu liệt không thể cử động. Nạn nhân hít quá nhiều khí CO sẽ bị chết ngạt do tế bào hồng cầu trong máu không thể hấp thụ oxy” – chuyên gia phân tích.
Lực lượng cứu nạn, cứu hộ đang hướng dẫn người dân thoát khỏi đám cháy.
Cũng theo bác sĩ Vy, nạn nhân khi được cho thở trong buồng oxy cao áp sớm có thể được cứu sống, Nhưng với ngộ độc khí HCN, nạn nhân thường chết nhanh tại hiện trường. Hiện tại, nước ta vẫn chưa có thuốc giải độc cho ngộ độc HCN, vì đây là trường hợp hiếm gặp và thuốc có giá thành cao nên các bệnh viện không mua về trữ trong thời gian dài.
Làm cách nào để sống sót trong đám cháy?
Đặc biệt theo bác sĩ Vy, nhiều người lầm tưởng bình dưỡng khí trong nhà có thể cứu được nạn nhân ngộ độc khí, nhưng trên thực tế vật dụng này không có khả năng đó.
Chuyên gia giải thích, bình dưỡng khí không có hiệu quả cứu người trong tai nạn cháy nổ bởi đây không phải là thuốc giải độc đặc hiệu khi ngộ độc CO hay HCN. Việc cần thiết nhất khi xảy ra hỏa hoạn là tìm mọi cách thoát khỏi đám cháy để ra ngoài trời.
Bác sĩ Vy cho biết, bình dưỡng khí không có hiệu quả cứu người trong tai nạn cháy nổ (Ảnh: Bệnh viện cung cấp).
Để phòng chống và không bị ngộ độc khi xảy ra cháy, bác sĩ Vy cho rằng phải chú ý từ việc lựa chọn vật dụng trong nhà, hạn chế trang trí nội thất bằng nhựa hoặc vật liệu nhẹ, vì nhựa khi cháy sẽ sinh ra khí HCN.
Quan trọng nhất là nâng cao cảnh giác và kiểm tra thường xuyên để không xảy ra hỏa hoạn, bởi khi có tai nạn thì khả năng thương vong chắc chắn có nếu nạn nhân không thoát ra kịp.
Bác sĩ cũng khuyến cáo người dân nên trang bị tại nhà mặt nạ phòng độc chống khói để có thể thoát hiểm an toàn. Trong trường hợp không có mặt nạ, nên sử dụng khăn thấm nước để che phần mũi miệng hạn chế hít phải khí độc.
“Khí độc sinh ra thường có xu hướng bay lên trên, do có khối lượng riêng nhẹ hơn không khí, nên để thoát nạn cần phải cúi khom người và trườn ra khỏi đám cháy” – bác sĩ hướng dẫn./.
Theo Cục Cảnh sát PCCC&CNCH